7/9/2015

Οικολογικά Δίκτυα Προστασίας της Φύσης και Προστατευόμενες Περιοχές στην Ελλάδα Προβλήματα Διαχείρισης, Περιβαλλοντικής Προστασίας και Βιοποικιλότητας

Αθανάσιος Βαλαβανίδης, Θωμαΐς Βλαχογιάννη

Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών,

Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 15784 Αθήνα
 

Περίληψη. H Ελλάδα άρχισε το 1937 να αναγνωρίζει περιοχές με ειδικό οικολογικό ενδιαφέρον (δάση, ορεινοί όγκοι, ποτάμια, λίμνες, υγρότοποι, ενδιαιτήματα, παραθαλάσσιες περιοχές) και να τις θέτει υπό καθεστώς περιβαλλοντικής προστασίας. Αρχικά, στις προστατευόμενες περιοχές έγινε ο αποκλεισμός των ανθρώπινων δραστηριοτήτων, αλλά στην πορεία επιτεύχθηκε η ενσωμάτωση τους στον περιβάλλοντα χώρο και η στενή σύνδεση της προστασίας τους με την αειφορική χρήση των φυσικών πόρων. Περιοχές φυσικού κάλλους και υψηλής βιοποικιλότητας αναγνωρίσθηκαν ως προστατευόμενες με βάση την ισχύουσα εθνική νομοθεσία, αλλά και στο πλαίσιο διεθνών συμβάσεων ή Ευρωπαϊκών πρωτοβουλιών για το φυσικό περιβάλλον. Η καταγραφή των περιοχών, που πληρούν τα κριτήρια της παρουσίας τύπων οικοτόπων και των βιολογικών ειδών τους (Οδηγίας 92/43/ΕΚ) στη χώρα μας, έγινε από ομάδες επιστημόνων στο πλαίσιο του ευρωπαϊκού προγράμματος LIFE (1994-1996). Το δίκτυο Natura 2000 είναι ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο προστασίας των ειδών των ενδιαιτημάτων. Το δίκτυο στην Ελλάδα περιλαμβάνει οικοτόπους υψηλής περιβαλλοντικής σημασίας και ποικιλία ειδών χλωρίδας και πανίδας.
 

Η Ελλάδα είναι στο επίκεντρο σημαντικής Μεσογειακής βιογεωγραφικής περιοχής που φιλοξενεί μεγάλη ποικιλότητα οικοσυστημάτων, από το ημιερημικό της νοτιοανατολικής Κρήτης μέχρι των ψυχρόβιων δασών της σημύδας, της δασικής πεύκης και της ερυθρελάτης, στη Ροδόπη. Η μεγάλη αβιοτική ποικιλομορφία των μικροκλιματικών τύπων αντικατοπτρίζεται στην παρουσία μεγάλης ποικιλότητας χλωρίδας, πανίδας και οικοσυστημάτων. Ποτάμια, δέλτα ποταμών, υγρότοποι, λίμνες και παραθαλάσσιες περιοχές καλύπτουν μεγάλες εκτάσεις και τα ελληνικά δάση καλύπτουν το 30% του εδάφους της χώρας. Επίσης ένα ενδιαφέρον χαρακτηριστικό της Ελλάδας είναι τα 15.000 χιλιόμετρα παραθαλάσσιων περιοχών και 3.000 νησιά. Ειδικές υποχρεώσεις για την προστασία της φύσης απορρέουν από τις σχετικές Διεθνείς Συμβάσεις που δημιούργησαν το Συμβούλιο της Ευρώπης, η Ευρωπαϊκή ΄Ενωση και η UNESCO. Υγρότοποι Διεθνούς Σημασίας από τη Σύμβαση Ραμσάρ, τα Μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς (UNESCO), τα Αποθέματα Βιόσφαιρας (UNESCO, ʼνθρωπος και Βιόσφαιρα), οι Ειδικά Προστατευόμενες Περιοχές (Σύμβαση Βαρκελώνης), τα Βιογενετικά Αποθέματα (Συμβούλιο της Ευρώπης) και οι Περιοχές στις οποίες έχει απονεμηθεί Ευρωδίπλωμα (Συμβούλιο της Ευρώπης). Η ανασκόπηση αυτή καλύπτει όλες τις πλευρές των προστατευόμενων περιοχών, διαχείριση και προστασία μέσα από πληροφορίες επιστημονικών εργασιών των τελευταίων 20 χρόνων και με πλούσια εικονογράφηση.

Πλήρες κείμενο της εργασίας στα αγγλικά [32 σελίδες]: αρχείο PDF, 2,5 MB

<Επιστροφή στη λίστα επιστημονικών θεμάτων και ανακοινώσεων>