25 Ιουνίου 2014

ΜΙΚΡΟΠΛΑΣΤΙΚΑ ΣΤΟ ΘΑΛΑΣΣΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ:

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΑΠΕΙΛΗ ΜΕ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΣΤΟΥΣ ΩΚΕΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΤΟΥΣ ΘΑΛΑΣΣΙΟΥΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥΣ

Αθανάσιος Βαλαβανίδης και Θωμαΐς Βλαχογιάννη

Τμήμα Χημείας, Πανεπιστήμιο Αθηνών , Πανεπιστημιούπολη Ζωγράφου, 15784 Αθήνα

Περίληψη:

Η παγκόσμια παραγωγή πολυμερών και πλαστικών προϊόντων καθημερινής χρήσης ήταν στα 280 εκατομμύρια τόνους το 2012. Η χρησιμοποίηση πλαστικών έχει μεταβάλλει σημαντικά την ποιότητα της ζωής του ανθρώπου και υπάρχουν αναρίθμητα προϊόντα και υλικά με μεγάλο φάσμα εφαρμογών. Τις τελευταίες δεκαετίες όμως αυξήθηκε δραματικά το ποσοστό πλαστικών στα αστικά και βιομηχανικά απόβλητα που κατακλύζουν το περιβάλλον. Σήμερα, εκατομμύρια τόνοι πλαστικών, απορρίπτονται μετά τη χρήση τους και ρυπαίνουν το έδαφος, τα υδάτινα συστήματα και τους ωκεανούς. Στατιστικές δείχνουν ότι μόνο το 30-50% των πλαστικών αποβλήτων ανακυκλώνεται. Η υψηλή ανθεκτικότητα των πλαστικών έχει ως αποτέλεσμα να διατηρούνται επί χρόνια και με αργό ρυθμό θρυμματίζονται σε μικρότερα κομμάτια, τα μικροπλαστικά (0,1-5 mm, microplastics) που ρυπαίνουν τις παραθαλάσσιες ακτές, τα ποτάμια, τις λίμνες και τις θάλασσες. Τα μικροπλαστικά είναι μικροσκοπικές ίνες ή σωματίδια από πλαστική ύλη, που με τον κυματισμό της θάλασσας και τα ωκεάνια ρεύματα διασκορπίζονται σε όλες τις περιοχές του πλανήτη.

Τα μικροπλαστικά λόγω του πολύ μικρού μεγέθους τους αποτελούν τους κύριους ρύπους των θαλασσών και εισχωρούν, μέσω της διατροφής, στους θαλάσσιους οργανισμούς ή με κατάπoση συσσωρεύονται στα στομάχια των θαλάσσιων πτηνών και άλλων θαλάσσιων ζώων. Η Μεσόγειος θεωρείται ότι δέχεται τη μεγαλύτερη ρύπανση από πλαστικά, σε σύγκριση με άλλες θάλασσες παγκοσμίως. Αναλύσεις σε ψάρια και θαλάσσιους οργανισμούς έδειξαν ότι περιέχουν μικροπλαστικές ίνες στο στομάχι τους και στους βιολογικούς ιστούς τους, γεγονός που επιβεβαιώνει ότι τα μικροπλαστικά σωματίδια εισέρχονται στη διατροφική αλυσίδα και τα οικοσυστήματα.

Στην επισκόπηση αυτή εξετάζονται οι πολύπλευρες διαστάσεις της ρύπανσης του περιβάλλοντος από πολυμερή υλικά και ιδιαίτερα μικροπλαστικά, την απειλή στους θαλάσσιους οργανισμούς αλλά και στην υγεία του ανθρώπου. Επίσης, η επισκόπηση εξετάζει τις διεθνείς περιβαλλοντικές δράσεις και προγράμματα Θαλάσσιας Στρατηγικής της προστασίας και διαχείρισης του θαλάσσιου περιβάλλοντος στην Ευρωπαϊκή 'Ενωση. Ιδιαίτερα, τον περιορισμό της ρύπανσης των πλαστικών, της ανακύκλωσης των απορριμμάτων και την επιμόρφωση πληθυσμών, ώστε να μειωθούν οι περιβαλλοντικοί κίνδυνοι στο μέλλον από τα πλαστικά και ιδιαίτερα τα μικροπλαστικά.

Πλήρες κείμενο της εργασίας στα αγγλικά [34 σελίδες]: αρχείο PDF, 1,96 MB

<Επιστροφή στη λίστα επιστημονικών θεμάτων και ανακοινώσεων>